ਮਰਦਾ ਕੀ ਨਾ ਕਰਦਾ

ਮਰਦਾ ਕੀ ਨਾ ਕਰਦਾ
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਕਿੰਨੇ ਲੱਖ ਜਾਂ ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਬੇ-ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਹੋਏ, ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਜਾਨ ਪਾਵਾਂਗੇ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕੁੱਝ ਬਚਤ ਜਾਂ ਪਰਵਾਰ ਦਾ ਸਪੋਰਟ ਹੈ ਉਹ ਮਾਹੌਲ ਸੁਧਰਣ ਦਾ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੀ ਪਤਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਦ ਫਿਰ ਤੋਂ ਹੱਥ ਆ ਜਾਵੇ ਨੋਕਰੀ ਲੇਕਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰਥੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕਰਣ ਵੀ ਨਿਕਲ ਪਏ ਨੇ।
ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪੜਾਈ, ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਸੋਚ ਨੋਕਰੀਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਿਧਾ ਸੰਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਫਿਰ ਵੀ ਪੂਰਾ ਢਾਂਚਾ ਨੌਕਰੀ ਵਾਲਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਵਿੱਚ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਦੀ ਤਰਫ ਕਦਮ ਵਧਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਨੇ ਕਮਾਲ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਥਾ ਸੁਣਕੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਵਪਾਰ ਕਰਣਾ ਜੇਕਰ ਇੰਨਾ ਹੀ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਫੜ ਲੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਹਿਣਾ ਹੀ ਕੀ ਸੀ। ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਲਾਕਡਾਉਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸੱਤ ਮਹੀਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮੇਰੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਵਿਖੇ ਲੇਕਿਨ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਬਜੀਆਂ ਤੇ ਦਾਂਵ ਲਇਆ, ਜਾਂ ਬਰੇਡ ਆਂਡੇ ਤੇ।
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮੇਰਾ ਮਿਤਰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਛੁੱਟਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾਜੀ ਨੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਪਰਚੂਨ ਦੀ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਵੀ ਖੋਲੀ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਇਕ ਜਾਣਕਾਰ ਸਵੇਰੇ ਦਾਤਨ ਕਰਦੇ ਆਇਆ ਅਤੇ ‘ਪੜ੍ਹੀਏ ਫਾਰਸੀ ਵੇਚੀਏ ਤੇਲ, ਇਹ ਵੇਖੋ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਖੇਲ’ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਇਸ ਘਸੇ ਹੋਏ ਮੁਹਾਵਰੇ ਨੇ ਜਾਦੁਈ ਅਸਰ ਵਖਾਇਆ ਅਤੇ ਪਿਤਾਜੀ ਨੇ ਉਸੀ ਦਿਨ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਤਾਲਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਗਨੀਮਤ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇੰਨੀ ਨਕਚੜੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਰਹਾਲ ਬਿਜਨੇਸ ਅਕਲਮੰਦੀ ਅਤੇ ਸਬਰ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਜੋ ਰਾਤੋਂ ਰਾਤ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਤੁਹਾਡਾ ਕੰਮ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀ ਇੱਕ ਲਾਇਕ ਅਤੇ ਨਰਮ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਹੋ ਉੱਚੀ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛੂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਏਮਬੀਏ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ (ਵੇਂਚਰ) ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ। ਫੋਨ ਜਾਂ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲੇ ਆਰਡਰ ਉੱਤੇ ਸਾਫ ਤੇ ਧੋਈ ਸਬਜੀਆਂ ਘਰ ਘਰ ਪਹੁੰਚਾਣ ਦਾ ਕੰਮ। ਤਿੰਨਾਂ ਦੀ ਗੱਡੀ ਚੱਲ ਨਿਕਲੀ। ਪੰਜਾਹ ਸੱਠ ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਬਚਨ ਲੱਗੇ। ਲੇਕਿਨ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੁੱਲਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਧੰਧਾ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਲੇਕਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰਨ ਫਿਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਜੋ ਹੈ।
ਕੰਮ-ਕਾਜ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮਕਾਨ ਮਾਲਿਕ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੰਨੇ ਕਸਬੇ ਦੇ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਿਸੇ ਆੜਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਰੀ ਬਾਉਲੀ ਆਏ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੇ ਹੋਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਨਾ ਕਦੇ ਪੈਸੇ ਵਾਲੇ ਹੋਏ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਭੁੱਖਿਆ ਮਰਨਾ ਪਿਆ। ਕੰਮ ਇਹ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆੜ੍ਹਤ ਉੱਤੇ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਜੋ ਵੀ ਸਾਮਾਨ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੋਇਆ ਲੱਗੇ ਉਹ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਔਕਾਤ ਭਰ ਖਰੀਦ ਲੈਣਾ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਬੋਲੇ ‘52 ਹਜਾਰ ਦਾ ਜੀਰਾ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰਸੋਂ ਇੱਕ ਕੁਇੰਟਲ ਤੇ 55 ਵਿੱਚ ਸੌਦਾ ਕਟ ਗਿਆ, ਚਲ ਤੇਨੂੰ ਵਧੀਆ ਚਾਹ ਪਿਲਾਂਦਾ ਹਾਂ।’ ਫਿਰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ‘ਤਿੰਨ ਹੀ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸੌਦਾ ਕੱਟਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਲ ਹੇਠਾਂ ਆ ਜਾਵੇ, ਮਾਲ ਰੁਕ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਿਰਾਇਆ ਚੁਕਾਣ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟ ਉੱਤਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।’ ਮੈ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਹਾ ਯਾਰ ਤੂ ਤਾਂ ਵਪਾਰੀ ਬਣ ਗਿਆ ਏਂ, ਆਖਣ ਲਗਾਂ ਮਾਰਦਾ ਕੀ ਨਾ ਕਰਦਾ।
ਮੇਹਨਤ ਅਗੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਫਰਦੀ ਹੈ ਸਾਡੇ ਇਕ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਦਾ ਬੰਦਾ ਛੋਟੀ ਜਹੀ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਮੁਹਲੇ ਵਿਚ ਦੁਕਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਇਹਨੀ ਦਿਨੀ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੱਡੀ ਦੁਕਾਨੇ ਅੱਗੇ ਘੱਟ ਗਿਆ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲਗਾ ਕੰਮ ਘੱਟ ਗਿਆ ਕੀ ਕਰੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਲਾਕਡਾਓਣ ਹਟਿਆ ਤਾਂ ਟਿਫਿਨ ਸਰਵਿਸ ਤੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕੁਝ ਟਿਫਿਨ ਲੈ ਆਇਆ ਘਰੇ ਰੋਟੀ ਬਣਾਕੇ ਟਿਫਿਨ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਮੁਹਲੇ ਵਿਚ ਹੋਕਾ ਦਿਤਾ ਇਸ ਸੱਦਕੇ ਕੁਝ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਟਿਫਿਨ ਲੈ ਲਿਤੇ ਗਏ। ਰੋਟੀ ਪਸੰਦ ਆਈ ਅਗੇ ਤੋਂ ਨਾਸ਼ਤੇ, ਦੋਪਹਰ ਦੀ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਰੋਟੀ ਲੱਗ ਗਈ ਉਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ 8 ਟਿਫਿਨ ਲਗੇ ਅਗਲੇ ਹਫਤੇ 20 ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਅੱਗੇ ਕੰਮ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜੀਵਣ ਜੀਣ ਲਈ ਮੇਹਨਤ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਪੈਦੀ ਹੈ ਕੰਮ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ ਬਸ ਹੱਥੋ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾਂ ਚਹੀਦਾ ਇਹੋ ਸਿਖਿਆ ਹੈ ਕਰੇਨਾ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲਣ ਲਈ। ਹਿਮਤ ਕਰੋ ਅਗੇ ਪੈਰ ਵੱਧਾਓ।
ਡਾ: ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਰਿਹੰਦ ਕੌਰ ਭੱਲਾ
85, ਐਸ ,ਸੰਤ ਨਗਰ, ਪਟਿਆਲਾ
ਮ: 9815200134, 9878107755